کاوه زرگران دبیرکل کانون انجمن های صنایع غذایی ایران و رییس کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران در یادداشتی که در پایگاه اطلاع رسانی اتاق تهران منتشر شده، یارانه بخش کشاورزی و نان در بودجه سال 96 را بررسی کرده است.

1 - لایحه بودجه سال آینده دیروز تقدیم مجلس شورای اسلامی‌شده است. در این لایحه به بخش کشاورزی 1138 میلیارد تومان یارانه تعلق‌گرفته است که بیش از 92 درصد از آن برای نان در نظر گرفته‌شده است. این یارانه درواقع به زنجیره آرد و نان تعلق می‌گیرد. سیاست ثبات قیمت نان سیاستی است که همه دولت‌ها آن را در پیش می‌گیرند. تورم نان همواره کنترل می‌شود تا نان باقیمت ثابتی به دست مردم برسد. قیمت خرید تضمینی گندم از ابتدای روی کار آمدن دولت یازدهم تا سال جاری رو به افزایش است بااین‌وجود دولت اصرار دارد قیمت نان را ثابت نگه دارد و به همین منظور یارانه این بخش هرسال رشد می‌کند. دولت گندم را از کشاورز در طرح خرید تضمینی خریداری می‌کند اما باقیمت ثابتی به آسیابان تحویل می‌دهد و قیمت آردی هم که آسیابان به خبازی ها می‌دهد قیمت ثابتی دارد و درنهایت نان باقیمت ثابت به دست مردم می‌رسد.

2 - مدت‌هاست نانوایی‌های صنعتی از آرد یارانه‌ای استفاده نمی‌کنند و آرد را باقیمت آزاد خریدار می‌کنند. در ماده 110 برنامه پنج‌ساله پنجم قیدشده است که تمام خدمات و امکانات دولتی برای نانوایان اعم از سنتی و صنعتی باید از یک ضریب برخوردار باشد بااین‌وجود نانوایان صنعتی از آرد باقیمت آزاد استفاده می‌کنند. درواقع این واحدها آرد را باقیمت هزار و چهارصد تا هزار و پانصد تومان می‌خرند درحالی‌که واحدهای سنتی پز آرد یارانه‌ای دولت را باقیمت 830 تومان خریداری می‌کنند. این اختلاف قیمت باعث شده است که مصرف‌کنندگان خرید نان سنتی را به نان صنعتی ترجیح بدهند. این در حالی است که دولت برنامه داشت تا پایان سال 94، 40 درصد از نان کشور را از طریق واحدهای نان صنعتی تأمین کند که متأسفانه در این زمینه عقب‌گرد داشتیم و امروز شاهد این هستیم که نان صنعتی سهم ناچیزی در تأمین نان موردنیاز مردم کشور دارد.

3- سرانه مصرف نان و به‌طورکلی گندم در ایران بالاست. سرانه مصرف گندم هر ایرانی 170 کیلوگرم است. هرچند سرانه مصرف نان روند کاهشی دارد اما 130 تا 140 کیلوگرم برآورد شده است. این اعداد نشان می‌دهد که بخش اعظمی از امنیت غذایی کشورمان به نان وابسته است. نان از گذشته غذای اصلی و پایه‌ای مردم ما بوده است و از تقدس خاصی نزد ایرانیان برخوردار است. با توجه به این مسئله باید در قوانین بودجه‌ای کشور ردیف مجزایی از ردیف کشاورزی را برای نان در نظر بگیریم نه اینکه یارانه نان را در سبد بخش کشاورزی قرار دهیم. تثبیت قیمت نان وظیفه همه دولت‌هاست و این مسئله بیش از اینکه به حوزه کشاورزی مربوط باشد، یک حرکت استراتژیک در راستای تنظیم بازار است. درنتیجه زمانی که برای تنظیم بازار نان بودجه‌ای را در نظر می‌گیریم باید آن را در ردیف خاص خودش قرار دهیم.